هر کتاب داستانی برای هر کودکی مناسب نیست. اگر کودک کنجکاوی دارید، کتاب‌هایی خاص فضای ذهنی او را رشد می‌دهند و اگر کودکتان نیاز به تقویت بعضی از مهارت‌ها دارد، کتاب‌های دیگری را باید به عنوان تقویت تفکر در اختیارش قرار بدهید به همین دلیل توجه به ویژگی های کتاب کودک مهم است. کتاب فقط برای خواندن نمی باشد کتاب خوب باید چند بعد مختلف داشته باشد و کودکان فقط برای گذراندن وقت کتاب نخوانند. با خواندن هر کتاب کودکان باید یک زندگی را تجربه کنند یکی از مشکلات والدین انتخاب کتاب مناسب سن کودکان است.
کتاب این فرصت را به کودکان می‌دهد که یک وضعیت و یک زندگی دیگر را تجربه کند. با ادبیات و با تجربه کردن زندگی‌های مختلف تجربیات کودکان هم افزایش پیدا می‌کند و واقعیات زندگی را بهتر درک خواهند کرد و آدم‌هایی که با آنها همسو نیستند را بهتر می فهمند و با آنها راحت تر کنار می آیند معمولا همه کتاب‌ها این کارایی ها را ندارند کتاب‌هایی که واقعیتی در آنها وجود داشته باشد می تواند بیشتر روی کودکان تاثیر بگذارد و باعث همزاد پنداری کودکانمان با آنها می شود.
ویژگی های کتاب کودک
- در انتخاب کتاب داستان موضوعی که در درجه ی اول اهمیت دارد دقت به طرح کتاب است طرح یک کتاب داستان نشان می دهد که چه اتفاقاتی در آن داستان افتاده است و چه مشخصاتی دارند و هرگاه ساختمان طرح، خوب باشد اتفاقات و حوادث داستان هم منطقی خواهد بود. در ادبیات کودکان، داستان باید قبل از اینکه جنبه ی توصیفی داشته باشد یا بازیگران آن خویشتن نگر و خودمحور باشند از اعمال و حوادث تشکیل شده باشد چون کودکان مخصوصا خردسالان، حادثه جو می شوند و داستانی را دوست دارند که در آن، حوادثی رخ می دهند. هرگاه کتابی دارای طرح خوب و مطلوب نباشد رغبت کودکان را به مدت طولانی تحریک نخواهد کرد همچنین باید در داستان ها ماجرایی روایت شوند که ابعاد مجهول دارد و کنجکاوی کودک را برمی انگیزد. مورد دیگر پیوستگی وقایع داستان و پشت سر هم آمدن وقایع است که به ذهن کودک نظم و منطق خاصی را می بخشد. ویژگی دیگر یک کتاب کودک خوب این است که پایانی باز داشته باشد و کودک را ترغیب به شنیدن یا خواندن ادامه ی آن کند.
- کتاب داستان کودک باید گونه ای باشد که کودک بتواند خودش را به جای شخصیت اصلی کتاب تصور کند و از این طریق لذت و شادی را کسب کند. کودک شما با قصه های خوب با مشکلات و مسائل زندگی بیشتر آشنا می شود و مهارت های اجتماعی بیشتری را بدست می آورد.
- کتاب کودکان مخصوصا خردسالان باید پر از تصاویر با رنگ های شاد و براق باشد و نوشته های کمی داشته باشد. چون یک تصویر بهتر از هزار کلمه می تواند مفهوم را برساند همچنین برای آموزش و خلاقیت هم تصاویر حرف اول را می زنند.
- کتاب های کودکانه باید محتوای خلاقانه داشته باشد و خواندن آن برای کودکان هیجان انگیز و جالب باشد. علاوه بر آن باید اتفاقات در داستان سریع باشد. شخصیت های داستان باید به خوبی معرفی شده و برای کودک باور پذیر باشند همچنین وجود صحبت های خنده دار و لطیفه های بامزه در لابه الای گفتگوهای شخصیت ضروری است. مشکلات و مسائل شخصیت های داستان باید مشابه مشکلات و مسائلی باشند که کودک در آن سن با آنها مواجه می شود تا یک سری موارد را هم به آن ها آموزش دهد.
- تقسیم بندی کتاب باید به گونه ای باشد که خواندن کتاب را برای کودک آسان کند. قلم و خط نوشته کتاب باید به چشم کودکان آشنا باشد. این نکته به فهم و شناخت بیشتر کلمات توسط کودک کمک می کند همچنین بهتر است کتاب با اطلاعات کمی شروع شود. فقط اطلاعات ضروری مثل اطلاعات کلی در مورد شخصیت اصلی داستان، اسامی و محل زندگی آنها باید در ابتدای کتاب باشد چون اطلاعات اضافی کودک را خسته می کند و دیگر میلی به کتاب خوانی نشان نخواهد داد.
- تعداد صفحه های کتاب هم از اهمیت بسیار زیادی دارند. کتاب هایی که نوشته و عکس با هم دارند. باید بین 25 تا 35 صفحه باشند و کتاب های مصور نباید بیشتر از 16 صفحه داشته باشند. قسمت پایانی کتاب هم بسیار مهم است چون در انتها باید همه مشکلات و مسائل حل شده باشد و کتاب پایان خوشی داشته باشد. مخصوصا اگر مخاطبان آن کودکان خردسال باشند.
- داستان ها باید دارای محتوای آموزشی باشند. یک داستان خوب باید به کودک نکات اخلاقی ، فرهنگی و ارزش های مذهبی را بطور غیر مستقیم آموزش دهد. کتاب خوب برای کودکان باید شخصیت هایی داشته باشد که بتوانند در شرایط سخت قادر به تصمیم گیری های درست باشند مثل قصه های نی نی نازم انتشارات تازه ها شجاعانه برای زنده ماندن و زندگی خود تلاش کرده و در تمام مراحل از اصول صحیح اخلاقی پیروی کنند.
- اولین چیزی که در انتخاب کتاب باید به آن توجه کنید موضوع آن است. موضوع کتاب باید به گونه ای باشد که تا حدودی محتوای داستان را نشان دهد. کودکان داستان های خلاقانه را دوست دارند. انتخاب موضوع خوب رغبت کودک را تا مدت ها تحریک می کند و باید به گونه ای باشد که راه درست زندگی کردن را به او بیاموزد و کودک با خواندن آن تجربه های مثبتی را بدست آورد. لازمه یک محتوای خوب این است که نویسنده ویژگی های سنی کودکان را خوب بشناسد.
- یک کتاب خوب دارای چنان جذابیتی است که کودکان دوست ندارند آن را کنار بگذارند و دوست دارند بدانند آخر داستان چه اتفاقی می‌افتد. این ویژگی که در آثار بزرگسالان به آن تعلیق داستانی می‌گویند، بارزترین مشخصه یک کتاب خوب برای کودکان است.
- از ویژگی های کتاب کودک می توان به تصاویر آن اشاره کرد زمانی که خواننده مخصوصا اگر مخاطب، کودک باشد کتابی را می‌خواند باید از قهرمانان یا محیط آن کتاب تصویری در ذهن خود داشته باشد. اگر کتابی خوب باشد حتی اگر خواننده چند سال بعد هم دوباره آن کتاب را بخواند همان تصویر در ذهنش نقش ببندد. کودکان در پایان کتاب خوب از خواندن آن احساس لذت و رضایتمندی می‌کنند. یک کتاب خوب نباید خسته‌کننده باشد و به مسائل حاشیه‌ای بپردازد، بلکه باید محور داستان تا پایان کتاب رعایت شود.
بدون دیدگاه