این موضوع که چگونه کتاب کودک مناسبی انتخاب کنیم؟ بسیار مهم است از طرفی دیگر اهمیت این موضوع زمانی که می‌خواهیم برای بچه‌ها کتاب بخوانیم بیشتر هم می‌شود. چون موارد و مسائل بسیاری درمورد کتابهای کودک وجود دارد که باید حواستان را به آن ها جمع کنید. کتاب خوب گروه سنی ندارد بزرگسلان هم اگر یکی از کتابهای خوب کودک را بردارند، ورق بزنند، داستانش را بخوانند و تصاویرش را ببینند ممکن است از خواندنش لذت ببرند. اما نمی‌توان به این اعتبار، هر کتابی را برای بچه‌ها انتخاب کرد. بنابراین لازم است درباره‌ی گروه‌بندی سنی کتابهای کودک بیشتر بدانید. همچنین به غیر از سن، سه عامل جنسیت، هوش و شرایط اجتماعی هم در انتخاب کتاب مؤثر است. والدین همان‌گونه که به خوراک و پوشاک کودک توجه می کنند برای رشد صحیح ذهنی او هم باید کارهایی انجام دهند و علاوه بر بازی کردن، کتاب خواندن هم تا حد زیادی بر روی ذهن و شخصیت کودکان موثر است.
چگونه کتاب کودک مناسبی انتخاب کنیم؟
- ابتدا برای انتخاب کتاب کودک باید به مخاطب نگاه کنیم این موضوع که دایره‌ی واژگان کودک در چه حد گسترده است و کتابی که انتخاب می کنیم کلمات یا مفاهیمی نداشته باشد که درکش برای کودک سخت باشد اگر همچین کتابی انتخاب کردید می توانید به راحتی درباره مفاهیم جدیدی که کودک قرار است با مطالعه‌ی کتاب یاد بگیرد، صحبت کنید. مثلا اگر داستان درباره یک کارخانه باشد، سفر و دیدن یک کارخانه بزرگ، تماشای چند عکس، آشنا کردن بچه‌ها با چیزهایی که در کارخانه وجود دارد، نقاشی کشیدن و درست کردن کاردستی و … همه می‌تواند راهی برای والدین باشد تا کودکانشان را با واژه های جدید آشنا کنند. در این صورت این کار به گسترش دایره واژگان کودکان هم کمک می کند و میل به دانستن و کنجکاوی را تقویت کرده و در کنارش، دانش بچه‌ها را هم بالا می برد.
- برای انتخاب یک کتاب خوب برای کودک باید به چند نکته مهم دقت کنید. نویسنده‌ی کتاب، مترجم، تصویرگر، موضوع کتاب، علاقه‌ی کودک، پیامی که داستان منتقل می‌کند، ناشر و … نویسنده‌های خوب زیادند و هر روز زیادتر هم می‌شوند. نویسنده‌های خوب با ناشران معتبر کار می‌کنند. نویسنده‌های خوب تلاشی نمی‌کنند تا در انتهای داستان یک نتیجه‌گیری اخلاقی بکنند. بنابراین اگر می‌خواهید یک کتاب باکیفیت بخرید، باید به کتابخانه ها و کتاب فروشی های معتبر رفته و متناسب با سن و رعایت نکات کتاب درست را انتخاب کنید. جایگاه ترجمه هم که در کتاب‌ها مشخص است. یک ترجمه‌ی بد می‌تواند کل داستان را تحت تاثیر قرار بدهد.
- تصاویر خیلی مهم هستند. تصاویر کتاب‌ها همیشه حرف‌های زیادی برای زدن دارند به همین دلیل تاثیر تصاویر کتاب در روحیه کودک را باید جدی بگیرید چون گاهی تصاویر حتی فراتر از متن می توانند یک سری مفاهیم را انتقال بدهند. به همین دلیل است که باید حواستان را حسابی به کتابی که انتخاب می کنید جمع کنید. کتاب‌هایی با رنگ‌های تند و زننده، خطوط شکسته و زاویه‌داری که خشم، خشونت و ناراحتی را انتقال بدهد و یا یک کپی بی‌کیفیت از انیمیشن‌های تلویزیون باشد، نمی‌تواند در لیست کتابهای خوب ما جا بگیرد.
- موضوع کتاب از عناصر مهم انتخاب کتاب کودک است. همانطور که همه افراد کتابهای مختلفی در ژانرهای مختلف و با موضوعات مختلف دارند و روزی به کتاب روانشناسی علاقه نشان می‌دهیم، یک روز داستان می‌خواهیم و یک روز به دنبال یک مطلب معتبر علمی می‌گردیم، باید این نیاز را در بچه‌ها هم تشخیص بدهیم. اگر یک روز کتاب علمی برای آن ها خریدیم روز دیگر کتابی با موضوع جدید تهیه کنیم.
- کتاب داستان کودک باید محتوای خلاقانه داشته باشد و خواندن آن برای کودک هیجان انگیز و جالب باشد. علاوه بر آن باید اتفاقات در داستان سریع باشد. شخصیت های داستان باید به خوبی معرفی شده و برای کودک قابل باور باشند. مشکلات و مسائل شخصیت های داستان باید مشابه مشکلات و مسائلی باشند که کودک در آن سن با آنها مواجه می‌شود.
- تقسیم بندی کتاب باید به صورتی باشد که خواندن کتاب را برای کودک آسان کند. قلم و خط نوشته‌های کتاب باید به چشم کودکان آشنا باشد. این عوامل به فهم و شناخت بیشتر کلمات توسط کودک کمک می کنند.
- بهتر است کتابی را انتخاب کنید که با اطلاعات کمی شروع شود. فقط اطلاعات ضروری مانند اطلاعات کلی در مورد شخصیت اصلی داستان، اسامی و محل زندگی آنها باید در ابتدای کتاب باشد. اطلاعات اضافی کودک را خسته کرده و دیگر میلی به کتاب خوانی نشان نخواهد داد.
- نکته مهم در انتخاب کتاب مناسب برای کودک قسمت پایانی کتاب است که بسیار مهمه. چون در انتها، همه مشکلات و مسائل باید حل شده باشد و کتاب پایان خوشی داشته باشد. مخصوصا اگر مخاطبان و خوانندگان آن کودکان خردسال باشند.
- تعداد صفحه‌های کتاب هم اهمیت زیادی دارد. کتاب هایی که نوشته و عکس با هم دارند. باید بین ۲۵ تا ۳۵ صفحه باشند و کتابهای تصویری هم نباید بیشتر از ۱۶ صفحه داشته باشند. حتی در زمان مطالعه کتابهای تصویری والدین می توانند با پرسیدن تعداد تصاویر کتاب کودک را با اعداد آشنا کرد و آموزش بدهند.
- کتاب با جلد مقاوم، دوام بیشتری خواهد داشت. دقت کنید که گوشه های کتاب گرد باشد تا آسیبی به کودکان وارد نشود. کودکان عاشق داستان های تخیلی هستند بیشتر از داستان واقعی به آن علاقه نشان می دهند. آن ها عاشق شخصیت ها و اتفاقات تخیلی و هیجان انگیز هستند. بطور کلی هر آنچه که قوه تخیل و کنجکاوی آنها را تحریک کرده و زمینه و انگیزه کشف رمز و رازها را برای آنها فراهم کند.
زمانی که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تاسیس شد، یک سیستم گروه‌بندی سنی ایجاد کرد تا بر اساس آن بتوانند محتوا و کتابهای مناسب کودکان از خردسالی تا پایان نوجوانی را دسته‌بندی کنند. امروزه همین گروه‌بندی هم زیاد قابل اعتماد نیست. اولین گروه سال‌های پیش از دبستان یعنی شش سال است که رشد سریع بچه‌ها در آن اتفاق می‌افتد. بنابراین ممکن است کتابی که برای یک نوزاد مناسب است، برای کودک شش‌ساله جذابیت نداشته باشد. کتابهای خردسالان برای ماندگاری بیشتر از پارچه، نمد، فوم یا از مقوای ضخیم ساخته شده اند که خراب نشوند. اما کودک چهار یا پنج‌ساله به راحتی می‌تواند یک کتاب مقوایی معمولی داشته باشد بدون اینکه پدر و مادرش نگران خرابی آن باشند. ولی توجه به این موضوع که چگونه کتاب کودک مناسبی انتخاب کنیم؟ بسیار حائز اهمیت است از طرف دیگر، همانطور که انسان‌ها با یکدیگر متفاوت هستند، کودکان هم تفاوت های زیادی دارند. سرعت رشد کودک، علاقه‌ی کودک، پیشینه‌ی مطالعاتی کودک و … باعث می‌شوند تا نتوان به درج یک گروه‌بندی ساده اکتفا کرد به همین دلیل به راهنمای انتخاب کتاب مناسب برای کودک نیاز داریم.
بدون دیدگاه