قدرت دانش هر کودک به میزان یادگیری نوشتاری آن ها بستگی دارد که این آموزش ها ابتدا باید در محیط گرم و صمیمی خانه صورت بگیرد. وقتی کودک برای شما بلند می خواند یعنی بخش اصلی یادگیری خواندن یک کتاب انجام می شود. همانقدر که قصه گویی برای کودکان مهم است، اجرای درست آن هم اهمیت زیادی دارد پس باید به نکات داستان خوانی برای کودکان دقت داشته باشید.
امروزه پدر و مادرهای جوان فشار زیادی را تحمل میکنند ولی در میان پیچیدگیهای زندگی، کمبود وقت آزاد، وابستگی و اعتیاد به ابزارهای نو، قصهگویی برای کودکان نباید به فراموشی سپرده شود. اما باید بدانید که کتاب ها می توانند روی تربیت کودکان تاثیر بسیار زیادی داشته باشند. قصهگویی و داستانخوانی، سنتی دیرینه است. بخشی از کودکی بسیاری از همه همراه با داستان گویی بزرگترها سپری شده است.
نکات داستان خوانی برای کودکان
- داستان ها میتوانند به زبان مادری و یا زبان معیار برای کودکان تعریف شوند. در سنین پایینتر، قصهگویی به زبان مادری به کودک کمک میکند تا علاوه بر یادگیری صحیح معنی کلمات، احساسات و عواطف را هم به درستی یاد بگیرد. در قصهگویی مخصوصا برای سنین پایین، استفاده از زبان کتابی و رسمی توصیه نمیشود. در سنین بالاتر اگر می خواهید قصههای تاریخی تعریف کنید استفاده از زبان کتابی منعی ندارد. فقط باید بدانید که قصهگویی را به حالتی تصنعی و ساختگی تبدیل نکنید
- داشتن ارتباط چشمی با کودک به عنوان اولین اصل برای قصهگویی و استفاده از لغات و تعبیراتی که برای کودک قابل فهم باشد، در قدم بعدی مهم می باشد. همچنین به این نکته هم باید توجه کرد که قصهگویی می تواند راهی برای افزایش دامنه لغات کودکان باشد. به همین منظور استفاده از یک یا دو کلمه ناآشنا در هر قصه به همراه توضیح معنی و کاربرد آن می تواند کودک را با لغات جدید آشنا کند.
- برای اینکه بتوانیم بیشترین تاثیر را از قصهگویی بر کودک بگذاریم باید بر قصه کاملا مسلط بود. برای این کار بهتر است قصه را قبل از گفتن بارها بخوانید و با خود مرور کنید. همچنین دقت داشته باشید قصهگویی با کتاب خوانی کاملا متفاوت است. بنابراین اگر بخواهید کلمه به کلمه داستان را از کتاب حفظ کنید و برای کودک بازگو کنید به نتیجهای که برای قصهگویی وجود دارد نخواهید رسید. چون کتابخوانی هم ارزشهای مخصوص خود را دارد که نمیتوان از محاسن آن چشمپوشی کرد.
- می توانید به داستان ها کلماتی از خودتان هم اضافه کنید. با شناختی که از کودکتان دارید قصه را تعریف کنید. با اضافه کردن توضیح و تشبیه به کودک کمک کنید تا بتواند در فضای قصه قرار بگیرد و به خوبی آن را در ذهنش تصویرسازی کند. از عبارات خارج از داستان یا کلمات رکیک به هیچ وجه حتی از زبان شخصیت منفی قصه استفاده نکنید. از کلمات کلیدی در قصه استفاده کنید. کلمات کلیدی کلماتی هستند که صدای قصهگو و وزن جمله بعدی با آن تغییر میکند، مثل ناگهان، یکهو، یکمرتبه. اگر صدای ما بالا بوده باشد، بعد از این کلمات پایین آمده و برعکس. این کلمات کمک میکنند که لحن قصهگویی از یکنواختی بیرون بیاید.
- اشاره مستقیم به نتیجه یا پیام قصه مطلقا اشتباه است. قصهگویی یک روش آموزش غیرمستقیم است. بنابراین هرگز در پایان قصه از جملاتی مثل پس نتیجه میگیریم.. یا پیام قصه اینست… و عبارات مشابه استفاده نکنید. برای اینکه بدانید آیا قصه تاثیر لازم را بر کودک گذاشته یا نه میتوانید با سوالاتی قصه را مرور کنید. مثلا بپرسید شخصیت های داستان چه کارهایی انجام دادند و … .
- سعی کنید در پایان هر قصه چند دقیقه با کودکتان صحبت کتید. اگر سوالی دارد به آن پاسخ دهید. اگر دوست دارد درباره قصه با شما صحبت کند، حرفهایش را خوب بشنوید و پاسخ دهید. حتی اگر حرفی خارج از موضوع قصه دارد با او همراهی کنید. او پس از قصه در بهترین شرایط پذیرش و گفتگوست. این کار به تقویت کیفیت رابطه ی شما با کودکتان کمک می کند.
- صدای فرد قصه گو مهم ترین ابزار قصه گویی است. می توان با تغییر صدای خود مفاهیم مختلفی را به مخاطب خود منتقل کنید. تقویت بیان (بلند کردن صدا و یا تاکید بیشتر بر روی کلمه در قسمت های مهم داستان که دارای نکات آموزنده می باشد بسیار موثر است. گوینده داستان باید بداند که لازم است در قسمت هایی از داستان ،تن صدا را بالا یا پایین ببرد، درلحظاتی کلمات را با تاکید بیشتر بیان کند ودر جایی سرعت خواندن بیشتر ودرجایی دیگر کمتر باشد و از مکث ها در جایگاه مناسب استفاده شود.
- مکث در مکالمه معنای خاصی دارد واین کار باعث جلب توجه شنونده می شود.مکث باعث خواهد شد که حتی اگر عاملی باعث حواس پرتی شده است، مجددا تمرکز روی مطلب انجام شود. از طرفی در زمان مکث ،به کلامی که بعد از مکث بیان می شود معنای خاصی بخشیده شود همچنین توجه به نکات داستان خوانی برای کودکان مهم است.
روش های داستان خوانی برای کودکان
- اولین روش، روش غیرمستقیم است که در این روش پیام، بدون مقاومت در ذهن کودک پذیرفته شود. می توان چیزی را که می خواهید به کودکتان بگویید، از طریق یکی از شخصیت های داستان برای او تعریف کنید. زمانی که از این روش استفاده می شود ، کودک درسطح هوشیار، آگاه نیست که مطلب مورد نظر مربوط به او است چون توجه بیشتر او به داستان وشخصیت های آن است اما ضمیر ناخودآگاه او ،این توصیه و پیام را دریافت می کند و فرآیند یادگیری رفتار جدید از طریق ضمیر نا خودآگاه کودک فعال خواهد شد.
- مکث در تعریف کردن داستان معنای خاصی دارد و این کار باعث جلب توجه کودکان خواهد شد. مکث باعث خواهد شد که حتی اگر عاملی باعث حواس پرتی شده است، مجددا تمرکز روی مطلب انجام شود. از طرفی در زمان مکث، به کلامی که بعد از مکث بیان می شود معنای خاصی بخشیده شود. درکنار مکث، نشانه گذاری هم می تواند بسیار تاثیر گذار باشد. نشانه گذاری یعنی برای تاکید بیشتر روی قسمتی از کلام متمرکز شویم. روش موثر دیگر برای نشانه گذاری این است که نام کودک هم درمیان داستان گنجانده شود.در این حالت اگر نام کودک دربخش مهمی از داستان آورده شود، باعث می شود که کودک خود را با شخصیت داستان یکی کند.
- باید سعی کنید که جزئیات خاص را در داستان کم تر کنید. کودکان توصیف های کلی و واضح نشده را با تصورات خلاق خود تکمیل می کنند.هر قدر جزئیات بیشتری از داستان در اختیار کودک قرار داده شود به همان اندازه قدرت تخیل کودک کمتر فعال خواهد افتاد، اما اگر جزئیاتی از داستان حذف شود، فرصتی فراهم خواهد شد که کودک در ذهن خود مطالب میانی را تجسم و تصور کند.
- صدای فرد قصه گو مهم ترین ابزار قصه گویی است. می تواند با تغییر صدای خود مفاهیم مختلفی را به کودک منتقل کند. تقویت بیان یعنی بلند کردن صدا و یا تاکید بیشتر بر روی کلمه در قسمت های مهم داستان که دارای نکات آموزنده می باشد بسیار موثر است. گوینده داستان باید بداند که لازم است در قسمت هایی از داستان، تن صدا را بالا یا پایین ببرد، درلحظاتی کلمات را با تاکید بیشتر بیان کند و در جایی سرعت خواندن بیشتر ودرجایی دیگر کمتر باشد و از مکث ها در جایگاه مناسب استفاده شود
کتاب داستان های انتشارات تازه ها کتاب مناسبی برای کودکان می باشد
بدون دیدگاه