تمام کتابهایی که در سازمان های پروش فکری کودک و نوجوان، برای کودکان به چاپ می‌رسند بر اساس حجم کتاب و تعداد صفحات، میزان نقاشی ها، نوع مطلب و …. به پنج گروه مختلف تقسیم می‌شوند این گروه های سنی شامل گروه های الف، ب، ج، د و ه هستند. هر کتابی که به چاپ برسد رو و پشت جلدش نوشته شده که متعلق به کدام گروه سنی است. به این شکل مربیان و والدین حتی اگر خودشان هم کتاب را نخوانده باشند می‌توانند به سادگی متوجه شوند که این کتابها هر یک برای چه مخاطبی مناسب و آموزش هایش کارایی های لازم را دارد. کتاب کودک باید متناسب با سن کودک انتخاب شود تا او بتواند آن چیزی را که در اختیارش قرار می گیرد خوب دریافت کند و بفهمد و در ذهنش ثبت کند پس بدانید که برای انتخاب باید به رده بندی گروه سنی کتاب داستان کودک توجه کنید.
رده بندی گروه سنی کتاب داستان کودک
- گروه سنی الف: این تقسیم‌بندی گروه سنی شامل سال‌های قبل از دبستان تا 6 سالگی میشود. سال‌هایی که به آن دوران خردسالی گفته میشود و شامل دو دوره ی قبل از یادگیری زبان و بعد از یادگیری زبان می شود. در دوره اول کودک با تصاویر ارتباط خیلی بهتری برقرار میکند و در دوره دوم میتواند یک سری روابط منطقی را به شکلی ساده درک کند. در این دوره کودکان خردسال قوه تخیل قوی دارند اما توانایی درک حوادث پیچیده و روابط علی و معلولی را ندارد و باید با بازی و تصاویر آن ها را جذب کرد. برای این گروه سنی می‌توان به کتابهایی چون قصه های 1تا6 ساله های انتشارات تازه ها و مجموعه قصه های نی نی نازم اشاره کرد.
- گروه سنی ب: این گروه سنی شامل 6 تا 8 سالگی یعنی سال های اول ابتدایی یا دبستان کودک می شود. در این سن کودک قدرت تجزیه تحلیل مسائل ساده و منطقی را بدست می آورد و می توانند متوجه روابط انسان ها و مسائل اجتماعی و تربیتی شوند. کودکان در این سن قدرت یادگیری زیادی دارند. و در این دوره کودک زبان را یاد گرفته است و خط را می‌شناسد و میتواند بسیاری از مسائل را درک کند. و از مهم ترین ویژگی‌های کودک در این گروه سنی می توان به توانایی یادگیری و قدرت حافظه او اشاره کرد که به همین دلیل است که باید به نگارش کتاب برای این گروه سنی توجه کرد و کتابی انتخاب شود که تا حدودی تحلیل کودک تحریک کند. برای این گروه سنی کتاب هایی مثل پسران ماجراجو و قصه های شاهزاده خانم های انتشارات تازه مناسب است.
- گروه سنی ج: این گروه سنی شامل سال‌های پایانی دبستان یعنی 9 تا 11 سالگی می شود که سال‌های سوم، چهارم و پنجم دبستان را در بر می گیرد و کودکان این گروه سنی آخرین سال های دبستان خود را میگذرانند. در این سن کودک به درک عمیق تر و کامل تری نسبت به مفاهیم انتزاعی می رسد. و به همین دلیل میتواند مفاهیمی مثل عشق، هم نوع دوستی ، صلح و بخشش را بهتر درک کند. بنابراین داستان های بلند و یا کوتاه برای تقویت این مفاهیم مناسب آن ها است. و انتخاب کتابهایی که کودک را درگیر اجتماع و روابط افراد کند هم آثار مناسبی برای مطالعه دوران پایان کودکی است.
- گروه سنی د: این دوره شامل مرحله اول نوجوانی 10 و 11 سالگی یا همان دوره راهنمایی است. این دوره با تغییرات جسمی، روحی و اجتماعی نوجوانان همراه است و دوره بسیار حساسی است. بنابراین خواندن داستان های ماجراجویانه ای که قهرمان آنها یک نوجوان است میتواند برای این دوره بسیار مناسب باشد و آن ها را در این دوره ی حسای راهنمایی کند، زیرا با خواندن این کتاب ها به بسیاری از کنجکاوی های نوجوان پاسخ داده میشود. در این دوره داستان‌هایی که شخصیت اصلی‌شان نوجوانی پرشور، کنجکاو و شجاع است، مورد توجه نوجوانان قرار می‌گیرد.
- گروه سنی ه: گروه سنی ه شامل سال‌های دبیرستان یا مرحله دوم نوجوانی است که شامل 15،14،13،12 سالگی می شود در این دوران نوجوانان ضمن روبه‌رو شدن با تغییرات بسیار جسمی و روحی، درگیر تنش‌های بسیاری برای یافتن شخصیت خود هم می شوند و در جریان این تنش‌ها، آثاری که الگوی مناسبی به او ارائه دهند می‌توانند مورد توجه قرار گیرند و به کنجکاوی‌های او هم پاسخ دهند. در این دوران مفاهیمی چون ظلم، عدالت، احکام دینی، سرگذشت قهرمان‌های تاریخی و … میتواند مطالعه خوبی را برای نوجوانان فراهم کند. همچنین در این دوره نوجوان علاوه بر بلوغ فکری به بلوغ جسمی نیز میرسد و این حجم از تغییرات برای یک نوجوان میتواند بسیار چالش برانگیز و دشوار باشد، بنابراین زندگی نامه های افراد موفق، مبارزات تاریخی و داستان های حماسه ای میتواند در این دوران کمک زیادی به نوجوان کند. نوجوان با خواندن کتاب های مفید میتواند به تجربیات خود اضافه کند و از وقت گذاشتن برای مسائل غیر ضروری و ناسالم جلوگیری کند.
کانون پرورش فکری کودک و نوجوان این عقیده را دارد که ضریب هوشی، اطلاعات عمومی و اطلاعات فرهنگی کودکان، امروزه نسبت به گذشته رشد چشم گیری داشته است و سیستم رده بندی سنی قدیم دیگر برای دنیای کودکان امروز کاربردی نیست. همچنین اعلام کرده است که نمی توان کودکان را برای خواندن کتاب به طور دقیق دسته بندی کرد. چون ممکن است یک کتاب برای کودکی که ساکن یک شهر پیشرفته است برای کودکی که در شرایطی با امکانات محدود زندگی میکند مناسب نباشد. و به طور کلی نمیتوان برای کتاب خواندن کودکان رده بندی دقیق و مشخص سنی در نظر گرفت. از لحاظ روانشناسی هم همینطور است نمیتوان حد و مرزی دقیق برای خواندن کتاب تعیین کرد. حتی بعضی کتاب های کودک آنقدر جذاب هستند که سنین بالاتر هم از خواندن آن ها ممکن است لذت ببرند.
ناشران کودک و نوجوانان معتقدند که شرایط زندگی کودکان با هم متفاوت است و همین موضوع میتواند روی رشد و درک آنها تاثیرگذار باشد، بنابر این طبق دسته بندی جدید گروه سنی کتاب ها، فقط کمترین سن مناسب برای خواندن کتاب مربوطه بر روی کتاب ها درج میشود تا همه ی کودکان در همه ی سطوح اجتماعی و فرهنگی بتوانند از مطالعه کتاب لذت ببرند. و والدین با توجه به رده بندی گروه سنی کتاب داستان کودک می توانند بهترین کتاب را انتخاب کرده و کودکان را تشویق به مطالعه کتاب کنند.
بدون دیدگاه